متن این نقد بر اساس مجوز Creative Commons – By -SA منتشر شده است.
مینت (mint) به معنای نعنا، یکی از مهمترین و مطرح ترین توزیع های دنیای گنو/لینوکس و باز است و به قول سازندگانش، مقام چهارمین سیستم عامل مورد استفاده در کامپیوتر های شخصی را در اختیار دارد. از طرفی این توزیع به نوعی یکی از بدترین توزیع ها بر اساس نظرات ریچارد استالمن محسوب می شود؛ چرا که نه تنها در مخازن خود انواع بسته های غیرآزاد را ارائه می کند، بلکه امکان نصب پیش فرض کدک ها و نرم افزارهای بسته را نیز ارائه می دهد. اما در عین حال همین بسته های غیزآزاد هماهنگی فوق العاده ای را با عادت های کاربران ویندوز و سایر پلتفرم های انحصاری ایجاد می کند که شاید بخاطر همین خاصیت ها افراد زیادی این توزیع را به تازه کارها پیشنهاد می کنند.
اما سوالی که به دنبال انتشار این توزیع مطرح می شود این است که آیا این توزیع، با آسان سازی ورود به دنیای آزاد و گنو/لینوکس از طریق ارائه بسته های نرم افزاری انحصاری، به دنیای آزاد خدمتی می کند یا خیر؟
در این نقد قصد پاسخ به این سوال را نداشته و جواب و قضاوت آن را به عهده خودتان می گذاریم. اما در ادامه تحلیل هایی ارائه می دهیم با این امید که قضاوت را برای شما آسان سازد.
مینت یک پروژه ی بزرگ با چندین زیر شاخه است. مینت را می توان یکی از بهترین ارائه دهنده های شیوه ی out of the box دانست که نهایت آمادگی سیستم پس از نصب را در اختیار کاربر قرار می دهد. این پروژه در یک ورژن خود بر پایه ی ubuntu ساخته شده و این اواخر توزیع غلطانی بر پایه های Debian testing ارائه داده است. مینت از دسکتاپ های MATE و Cinnamon (به معنی دارچین) در ورژن مایا استفاده می کند و از MATE و xfce در توزیع دبیان خود بهره می برد. همچنین توزیع جدایی برپایه ی KDE ارائه می دهد که هنوز از ورژن مینت ۱۲ که از ubuntu 11.10 استفاده می کند، به روز نشده. همچنین برای کسانی که بخواهند می توانند DEهای مورد علاقه شان را از مخازن رسمی نصب کنند. اما مینت پا را از دنیای نرم افزاری فراتر گذاشته و سخت افزاری با سیستم عامل پیشفرض مینت به نام Mint Box در دو مدل ارائه داده که خود با استقبال خوبی رو به رو شده. پس چه بخواهیم و چه نخواهیم مینت اگر پیش از این فقط یک توزیع محسوب می شد، اما به زودی به یک عامل تاثیر گذار در دنیای خود تبدیل می شود.
برای بررسی خیلی از مسائل مطرح شده در زمینه ی مینت و کسب تجربه ی شخصی در مورد عملکرد این سیستم عامل به دنبال نصب آخرین نسخه ی این توزیع با نام رمز مایا رفتم. در سایت رسمی، در صفحه ی دانلود این نسخه، چهار گزینه در دسترس است که همه ی آن ها برای معماری ۶۴ بیتی هستند. دو تای آنها از دسکتاپ سینامن به عنوان محیط پیش فرض استفاده می کنند و دوتای دیگر دسکتاپ مِیت را به همراه دارند. یکی از این دو همراه با کدک های بسته بصورت پیشفرض ارائه می شود و دیگری کدک ها را در خود ندارد. البته ذکر شده که در خود توزیع، آپشنی برای نصب آسان کدک ها از اینترنت وجود دارد.
حال در این جا این مورد مطرح می شود که این حرف درستی نیست که مینت در هنگام نصب بدون سوال کدک های بسته را نصب می کند. بلکه این حق انتخاب بر خلاف اوبونتو که در هنگام نصب به شما داده می شود، پیش از نصب صورت می گیرد. اما آیا این امر در هنگام پخش DVDها آسانی انتخاب را پایین نمی آورد؟ پاسخ با شماست.
به پایین عکس توجه کنید…
من با انتخاب نسخه ی دسکتاپ Cinnamon دارای کدک های بسته اقدام به دانلود ایزوی این سیستم عامل کردم. پس از دانلود و ریختن محتوای فایل iso روی DVD، نصاب را بوت کردم. درست پیش از نصب این سیستم عامل، آرچ، دبیان و مگیا را نیز نصب کرده بودم. شاید بخاطر همین مساله در هنگام نصب تا حدودی احساس خفگی و بسته بودن داشتم. در واقع در هنگام نصب تنها کاری که توسط کاربر صورت می گیرد پارتیشن بندی، تعیین Username و Password و تعیین زمان محلی و صفحه کلید پیشفرض است. حتی مثل اوبونتو از کاربر سوال نمی شود که آیا مایل به دانلود آپدیت ها از اینترنت در هنگام نصب هست یا خیر؛ به همین سبب در صورت عدم تمایل به دریافت آپدیت ها، مجبور به Skip و کنسل کردن این مرحله در حین نصب خواهید بود!
پس از حدود ۴۵ دقیقه نصب با موفقیت به اتمام رسید.
مینت به آسانی و بدون مشکل بالا آمد و هیچ باگی مشاهده نشد. نرم افزارها به صورت پیشفرض چندان دور از آخرین نسخه ی stable خود نبودند. هرچند در این لحظه که این نقد را می نویسم در حال دانلود ۳۲۰ مگابایتی آپدیت هاست.
VLC media player LOGOبا کمی بررسی چند نکته توجه من را به خودش جلب کرد؛ مثلا استفاده از نرم افزار VLC به عنوان پخش کننده . هرچند که در مینت از VLC به عنوان پخش کننده ی پیشفرض استفاده نمی شود اما نصب پیش فرض این نرم افزار که دارای کدک های بسته در هسته ی خود هست بحث برانگیز است. البته این پخش کننده قدرت خوبی برخوردار است و استفاده ی آن بسیار آسان است.
در همین راستا پخش کننده ی موسیقی Banshee که پخش کننده ی قدرتمندی نیز هست در نوع خود نکته ی قابل توجهی است. بنشی متعلق به شرکت نرم افزاری Novell است که پیش از این توسعه ی توزیع SUSE Linux را متوقف کرده بود و عبارت SUSE را به کامیونیتی توسعه دهندگان openSUSE واگذار کرد. همچنین ۶۰٪ سهام این شرکت متعلق به مایکروسافت است. بنشی از کتاب خانه های متن باز Mono استفاده کرده که به منظور پورت کردن برنامه های .net مایکروسافت استفاده می شود. حال به این قضیه می توان به چند صورت نگاه کرد؛Banshee music player logo نگاه خوش بینانه این است که مایکروسافت کم کم در حال تسلیم به دنیای باز است و دست از مبارزه با آن می کشد. یا دیدگاه بدبینانه که مایکروسافت به دنبال نفوذ در دنیای گنو/لینوکس و ایجاد اختلال در آن است. یا این که یکی از این موارد به دنبال دیگری حاصل شود. انتخاب با خودتان است و پی بردن به واقعیت فقط با زمان مشخص خواهد شد.
از طرفی دیگر این سیستم عامل دارای محیط دسکتاپ سینامن هست که بسیار خوش ساخت تر از unity کنونیکال است. و در عین حال آپشن های زیاد تری نیز نسبت به unity و حتی Gnome-Shell در خود داراست و در عین حال استفاده و کاربرد ساده و دلنشینی دارد. اگر بخواهیم سینامن را با یونیتی مقایسه کنیم، یونیتی در واقع بیشتر شبیه پایه ایست که کنونیکال از آن برای پیاده سازی ایده های خود مثل Home Dash از آن استفاده می کند. اما سینامن بیشتر با توجه به نیاز افراد ساخته شده که یادآور تفاوت اصلی فلسفه ی Apple با PC است.
در نتیجه سینامن زمینه ی استفاده ی آسان را فراهم می کند که پشت آن مینت می تواند از اسکریپت های متعدد اوبونتو و مخازن آن و کنانیکال علاوه بر اسکریپت ها و مخازن رسمی خودش بهره ببرد.
زیبایی و سادگی منوی سینامن می تواند عامل مهمی در جذب کاربران تازه کار و ویندوزی باشد :
چندی پیش از یکی از دوستان شنیده بودم که تغییر جستجو گر فایرفاکس این توزیع از یاهو به جستجوگر دیگر امکان پذیر نیست. برای امتحان گفته ی ایشان فایرفاکس را باز کرده و در لیست جستجو گرهای باکس جستجو سمت راست (در صورت انتخاب زبان فایرفاکس به فارسی این باکس در سمت چپ قرار می گیرد) مرورگر داک داک گو وجود حالت پیش فرض را بخود اختصاص داده بود (که خود نکته ی قابل توجهی است. چرا که در خیلی از توزیع ها این جستجو گر به صورت پیشفرض نصب نیست.). همچنین برای امتحان امکان تغییر جستجوگر اصلی آدرس باکس، به تنظیمات about:config رفته و در بخش مربوطه، به سادگی جستجوگر DuckDuckGo را تغییر دادم که بحث عدم امکان تغییر جستجو گر در فایرفاکس مینت را رد می کند.
DuckDuckGo search engeen :
مینت آسان نصب شد و با توجه به سیستم out of the box خود به سرعت قابل استفاده شد.
در عین حال با وجود به روز بودن مخازن خود امکان استفاده از ورژن های بتا را با استفاده از مخازن romeo داده است.
مینت (mint) به معنای نعنا، یکی از مهمترین و مطرح ترین توزیع های دنیای گنو/لینوکس و باز است و به قول سازندگانش، مقام چهارمین سیستم عامل مورد استفاده در کامپیوتر های شخصی را در اختیار دارد. از طرفی این توزیع به نوعی یکی از بدترین توزیع ها بر اساس نظرات ریچارد استالمن محسوب می شود؛ چرا که نه تنها در مخازن خود انواع بسته های غیرآزاد را ارائه می کند، بلکه امکان نصب پیش فرض کدک ها و نرم افزارهای بسته را نیز ارائه می دهد. اما در عین حال همین بسته های غیزآزاد هماهنگی فوق العاده ای را با عادت های کاربران ویندوز و سایر پلتفرم های انحصاری ایجاد می کند که شاید بخاطر همین خاصیت ها افراد زیادی این توزیع را به تازه کارها پیشنهاد می کنند.
اما سوالی که به دنبال انتشار این توزیع مطرح می شود این است که آیا این توزیع، با آسان سازی ورود به دنیای آزاد و گنو/لینوکس از طریق ارائه بسته های نرم افزاری انحصاری، به دنیای آزاد خدمتی می کند یا خیر؟
در این نقد قصد پاسخ به این سوال را نداشته و جواب و قضاوت آن را به عهده خودتان می گذاریم. اما در ادامه تحلیل هایی ارائه می دهیم با این امید که قضاوت را برای شما آسان سازد.
مینت یک پروژه ی بزرگ با چندین زیر شاخه است. مینت را می توان یکی از بهترین ارائه دهنده های شیوه ی out of the box دانست که نهایت آمادگی سیستم پس از نصب را در اختیار کاربر قرار می دهد. این پروژه در یک ورژن خود بر پایه ی ubuntu ساخته شده و این اواخر توزیع غلطانی بر پایه های Debian testing ارائه داده است. مینت از دسکتاپ های MATE و Cinnamon (به معنی دارچین) در ورژن مایا استفاده می کند و از MATE و xfce در توزیع دبیان خود بهره می برد. همچنین توزیع جدایی برپایه ی KDE ارائه می دهد که هنوز از ورژن مینت ۱۲ که از ubuntu 11.10 استفاده می کند، به روز نشده. همچنین برای کسانی که بخواهند می توانند DEهای مورد علاقه شان را از مخازن رسمی نصب کنند. اما مینت پا را از دنیای نرم افزاری فراتر گذاشته و سخت افزاری با سیستم عامل پیشفرض مینت به نام Mint Box در دو مدل ارائه داده که خود با استقبال خوبی رو به رو شده. پس چه بخواهیم و چه نخواهیم مینت اگر پیش از این فقط یک توزیع محسوب می شد، اما به زودی به یک عامل تاثیر گذار در دنیای خود تبدیل می شود.
برای بررسی خیلی از مسائل مطرح شده در زمینه ی مینت و کسب تجربه ی شخصی در مورد عملکرد این سیستم عامل به دنبال نصب آخرین نسخه ی این توزیع با نام رمز مایا رفتم. در سایت رسمی، در صفحه ی دانلود این نسخه، چهار گزینه در دسترس است که همه ی آن ها برای معماری ۶۴ بیتی هستند. دو تای آنها از دسکتاپ سینامن به عنوان محیط پیش فرض استفاده می کنند و دوتای دیگر دسکتاپ مِیت را به همراه دارند. یکی از این دو همراه با کدک های بسته بصورت پیشفرض ارائه می شود و دیگری کدک ها را در خود ندارد. البته ذکر شده که در خود توزیع، آپشنی برای نصب آسان کدک ها از اینترنت وجود دارد.
حال در این جا این مورد مطرح می شود که این حرف درستی نیست که مینت در هنگام نصب بدون سوال کدک های بسته را نصب می کند. بلکه این حق انتخاب بر خلاف اوبونتو که در هنگام نصب به شما داده می شود، پیش از نصب صورت می گیرد. اما آیا این امر در هنگام پخش DVDها آسانی انتخاب را پایین نمی آورد؟ پاسخ با شماست.
به پایین عکس توجه کنید…
من با انتخاب نسخه ی دسکتاپ Cinnamon دارای کدک های بسته اقدام به دانلود ایزوی این سیستم عامل کردم. پس از دانلود و ریختن محتوای فایل iso روی DVD، نصاب را بوت کردم. درست پیش از نصب این سیستم عامل، آرچ، دبیان و مگیا را نیز نصب کرده بودم. شاید بخاطر همین مساله در هنگام نصب تا حدودی احساس خفگی و بسته بودن داشتم. در واقع در هنگام نصب تنها کاری که توسط کاربر صورت می گیرد پارتیشن بندی، تعیین Username و Password و تعیین زمان محلی و صفحه کلید پیشفرض است. حتی مثل اوبونتو از کاربر سوال نمی شود که آیا مایل به دانلود آپدیت ها از اینترنت در هنگام نصب هست یا خیر؛ به همین سبب در صورت عدم تمایل به دریافت آپدیت ها، مجبور به Skip و کنسل کردن این مرحله در حین نصب خواهید بود!
پس از حدود ۴۵ دقیقه نصب با موفقیت به اتمام رسید.
مینت به آسانی و بدون مشکل بالا آمد و هیچ باگی مشاهده نشد. نرم افزارها به صورت پیشفرض چندان دور از آخرین نسخه ی stable خود نبودند. هرچند در این لحظه که این نقد را می نویسم در حال دانلود ۳۲۰ مگابایتی آپدیت هاست.
VLC media player LOGOبا کمی بررسی چند نکته توجه من را به خودش جلب کرد؛ مثلا استفاده از نرم افزار VLC به عنوان پخش کننده . هرچند که در مینت از VLC به عنوان پخش کننده ی پیشفرض استفاده نمی شود اما نصب پیش فرض این نرم افزار که دارای کدک های بسته در هسته ی خود هست بحث برانگیز است. البته این پخش کننده قدرت خوبی برخوردار است و استفاده ی آن بسیار آسان است.
در همین راستا پخش کننده ی موسیقی Banshee که پخش کننده ی قدرتمندی نیز هست در نوع خود نکته ی قابل توجهی است. بنشی متعلق به شرکت نرم افزاری Novell است که پیش از این توسعه ی توزیع SUSE Linux را متوقف کرده بود و عبارت SUSE را به کامیونیتی توسعه دهندگان openSUSE واگذار کرد. همچنین ۶۰٪ سهام این شرکت متعلق به مایکروسافت است. بنشی از کتاب خانه های متن باز Mono استفاده کرده که به منظور پورت کردن برنامه های .net مایکروسافت استفاده می شود. حال به این قضیه می توان به چند صورت نگاه کرد؛Banshee music player logo نگاه خوش بینانه این است که مایکروسافت کم کم در حال تسلیم به دنیای باز است و دست از مبارزه با آن می کشد. یا دیدگاه بدبینانه که مایکروسافت به دنبال نفوذ در دنیای گنو/لینوکس و ایجاد اختلال در آن است. یا این که یکی از این موارد به دنبال دیگری حاصل شود. انتخاب با خودتان است و پی بردن به واقعیت فقط با زمان مشخص خواهد شد.
از طرفی دیگر این سیستم عامل دارای محیط دسکتاپ سینامن هست که بسیار خوش ساخت تر از unity کنونیکال است. و در عین حال آپشن های زیاد تری نیز نسبت به unity و حتی Gnome-Shell در خود داراست و در عین حال استفاده و کاربرد ساده و دلنشینی دارد. اگر بخواهیم سینامن را با یونیتی مقایسه کنیم، یونیتی در واقع بیشتر شبیه پایه ایست که کنونیکال از آن برای پیاده سازی ایده های خود مثل Home Dash از آن استفاده می کند. اما سینامن بیشتر با توجه به نیاز افراد ساخته شده که یادآور تفاوت اصلی فلسفه ی Apple با PC است.
در نتیجه سینامن زمینه ی استفاده ی آسان را فراهم می کند که پشت آن مینت می تواند از اسکریپت های متعدد اوبونتو و مخازن آن و کنانیکال علاوه بر اسکریپت ها و مخازن رسمی خودش بهره ببرد.
زیبایی و سادگی منوی سینامن می تواند عامل مهمی در جذب کاربران تازه کار و ویندوزی باشد :
چندی پیش از یکی از دوستان شنیده بودم که تغییر جستجو گر فایرفاکس این توزیع از یاهو به جستجوگر دیگر امکان پذیر نیست. برای امتحان گفته ی ایشان فایرفاکس را باز کرده و در لیست جستجو گرهای باکس جستجو سمت راست (در صورت انتخاب زبان فایرفاکس به فارسی این باکس در سمت چپ قرار می گیرد) مرورگر داک داک گو وجود حالت پیش فرض را بخود اختصاص داده بود (که خود نکته ی قابل توجهی است. چرا که در خیلی از توزیع ها این جستجو گر به صورت پیشفرض نصب نیست.). همچنین برای امتحان امکان تغییر جستجوگر اصلی آدرس باکس، به تنظیمات about:config رفته و در بخش مربوطه، به سادگی جستجوگر DuckDuckGo را تغییر دادم که بحث عدم امکان تغییر جستجو گر در فایرفاکس مینت را رد می کند.
DuckDuckGo search engeen :
مینت آسان نصب شد و با توجه به سیستم out of the box خود به سرعت قابل استفاده شد.
در عین حال با وجود به روز بودن مخازن خود امکان استفاده از ورژن های بتا را با استفاده از مخازن romeo داده است.
حال شاید با این تفاسیر، پاسخ به این پرسش که آیا مینت پلی است میان دنیای بسته به دنیای باز؛ یا عامل انحراف دنیای آزاد، ساده تر (و یا سخت تر؟) شده باشد. در هر صورت قضاوت با شماست. و نتیجه ی نهایی را فقط زمان مشخص می کند.