Clonezilla یکی از بهترین ابزارهای open source برای backup گیری در linux میباشد. این ابزار فاقد محیط گرافیکی بوده و دارای محیط command line ساده، سریع با wizard و راهنمای داخلی میباشد که روی یک کرنل live اجرا میشود و همه ی این خصوصیات این ابزار را تبدیل به یکی از بهترین کاندیدهای ابزار backup گیری در لینوکس برای مدیران سیستم ها کرده است.
با استفاده از Clonezilla شما نه تنها قادر خواهید بود که یک فول بک آپ از blockهای دیتای device خود بصورت مستقیم به درایو دیگر ارسال کنید (که به clone گرفتن دیسک نیز معروف میباشد) بلکه قادر خواهید بود بصورت ریموت (با استفاده از SSH، و دیتای به اشتراک گذاشته شده با Samba و NFS) و یا بصورت local ، از یک دیسک یا یک پارتیشن خاص backup تهیه کرده و به صورت image های رمز شده روی یک storage مرکزی backup که میتواند NAS یا حتی یک هارد دیسک external و یا سایر ابزارهای USB باشد، ذخیره نمایید.
در موارد معیوب شدن درایو (drive failure) سیستم میتوانید فایل backup که بصورت image میباشد را روی device سالم که به سیستم متصل نموده اید restore نمایید باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که حداقل فضای مورد نیاز در دیسک جدید باید حداقل برابر فضای دیسک خراب شده داشته باشد.
به عبارت ساده تر اگر یک هارد دیسک با 120 گیگ را clone نموده اید که دارای 80 گیگ فضای خالی میباشد، این image را نمیتوانید روی یک هارد 80 گیگ restore نمایید. هارد جدید که قرار هست روی آن backupتانرا restore نمایید یا اطلاعات دیسک خراب شده را روی آن clone کنید باید حاوی حداقل فضایی برابر فضای دیسک قبلی باشد (در مثال ما 120 گیگ)
در این آموزش به شما نشان خواهیم داد که چگونه میتوانید یک block device را که معمولا یک هارد دیسک روی CentOS 7 (یا دیگر توزیع های لینوکس مثل RHEL، Fedora، Debian، Ubuntu و ... ) میباشد را clone بگیرید.
برای clone گرفتن از دیسک مقصد شما باید یک دیسک جدید (با حداقل فضایی برابر با فضای دیسک مبدا) را بصورت فیزیکی به ماشین خود اضافه کنید:
همچنین توصیه میشود مقالات زیر را مطالعه کنید :
نحوه Backup/Clone گرفتن از سیستم های Linux با استفاده از ابزار Mondo Rescue Disaster Recovery
نحوه Clone کردن یک پارتیشن یا هارد دیسک در لینوکس
موارد مورد نیاز :
فایل ISO ی Clonezilla - که میتوانید از لینک زیر دانلود نمایید.
هارد داریو جدید - که باید به ماشین متصل شده و کار نماید (برای دریافت اطلاعات در مورد دیسک به BIOS مراجعه نمایید)
نحوه backup گرفتن یا clone کردن دیسک CentOS 7 با استفاده از Clonezilla
1 - بعد از دانلود فایل ایزوی Clonezilla و ریختن آن داخل CD، CD قابل boot، را داخل درایو CD سیستم خود قرار داده و سیستم خود را reboot نمایید و در تنظیمات BIOS (برای وارد شدن به تنظیمات BIOS کلید مناسب که معمولا یکی از کلیدهای F11، F12، F2، DEL یا ... میباشد را هنگام reboot کردن سیستم فشار دهید) درایو CD را بعنوان درایو boot تنظیم نمایید تا سیستم با CD بوت شود.
2 - صفحه اول Clonezilla باید برای شما نمایش داده شود. اولین گزینه یعنی Clonezilla live را انتخاب نموده و برای ادامه مراحل کلید Enter را فشار دهید.
3 - بعد از اینکه سیستم components های لازم را روی RAM ماشین شما load کرد، یک صفحه جدید باید برای شما باز شود که از شما میخواهد زبان موردنظر خود را انتخاب نمایید.
از کلیدهای مکان نما برای بالا و پایین رفتن در منوی زبان استفاده نموده و از کلید Enter برای انتخاب زبان خود و رفتن به مرحله بعدی استفاده نمایید.
4 - در صفحه بعدی آپشنی برای کانفیگ Keyboard خود خواهید دید. در این صفحه گزینه Don’t touch keymap را انتخاب و Enter را فشار دهید تا وارد مرحله بعدی شوید.
5 - در صفحه بعدی گزینه Start Clonezilla را جهت ورود به منوی کنسول Clonezilla انتخاب نمایید.
6 - چون ما در این آموزش به clone کردن دیسک local میپردازیم، پس گزینه دوم یعنی گزینه device-device را انتخاب نمایید و کلید Enter را برای ادامه مراحل فشار دهید.
همچنین اطمینان حاصل نمایید که دیسک جدید به صورت فیزیکی به ماشین شما متصل شده و توسط ماشین شما شناسایی (detect) شده باشد.
7 - در صفحه بعد گزینه Beginner را انتخاب نموده و کلید Enter را برای ورود به مراحل بعدی فشار دهید. اگر هارد جدید از هارد قبلی بزرگ تر میباشد میتوانید Expert Mode را انتخاب و آپشن های -k1 و -r را انتخاب نموده و مطمئن شوید که پارتیشن ها بدرستی ایجاد شده و filesystem بصورت اتوماتیک resize شود.
توصیه میکنیم از آپشن های expert mode با دقت و احتیاط بیشتر استفاده نمایید.
8 - در منوی بعدی آپشن disk_to_local_disk را انتخاب نموده و کلید Enter را فشار دهید تا وارد مراحل بعدی شوید. این گزینه ما را مطمئن خواهد کرد که کل محتوای دیسک (یعنی MBR، جدول پارتیشن و اطلاعات دیسک) با همان اندازه دیسک مبدا روی دیسک جدید clone خواهد شد.
9 - در صفحه بعدی باید دیسک مبدا را که قرار است از آن clone تهیه شود را انتخاب نمایید. به نام دیسک ها در این صفحه دقت نمایید. در لینوکس نام دیسک ها میتواند بصورت sda، sdb و یا ... باشد. که sda به معنی دیسک اول و sdb به معنی دیسک دوم میباشد.
اگر نام دیسک مبدا را نمیدانید یا مطمین نیستید، میتوانید بصورت فیزیکی به بررسی نام دیسک و شماره سریال آن بپردازید. روی مادربرد پورت کابل SATA را چک نمایید و یا به صفحه BIOS برای دریافت اطلاعات در مورد دیسک خود مراجعه نمایید.
در این آموزش ما از دیسک های مجازی Vmware استفاده میکنیم و sda دیسک مبدا میباشد که قرار است clone شود. بعد از اینکه توانستید درایو مبدا را پیدا کنید کلید Enter را فشار دهید تا وارد صفحه بعد شوید.
10 – سپس Disk دوم (که بعنوان دیسک مقصد برای clone گیری مورد استفاده قرار گیرد) را انتخاب نموده و با فشار دادن کلید Enter وارد مرحله بعد شوید. در انتخاب دیسک دقت زیادی داشته باشد چون clone کردن باعث پاک کردن کل اطلاعات دیسک (MBR، جدول پارتیشن، دیتای روی دیسک و حتی Bootloader) مبدا میشود.
11- اگر مطمین هستید که فایل سیستم مبدا مشکلی ندارد میتوانید گزینه Skip checking/reparing source file system را انتخاب نموده و کلید Enter را برای ادامه مراحل فشار دهید.
سپس دستور برای clone گرفتن روی صفحه شما نمایش داده خواهد شد و منتظر فشار داده شدن کلید Enter توسط شما خواهد بود تا مراحل کار ادامه یابد.
12- قبل از شروع عمل clone گرفتن Disk این برنامه گزارشاتی مرتبط با فعالیت های خود را نمایش داده و دو پیام هشدار را نمایش خواهد داد.
برای موافقت با پیام های هشدار دو بار کلید y را فشار داده و برای clone گیری boot loader روی دیسک جدید برای سومین بار کلید y را فشار دهید.
13 - بعد از پذیرفتن تمامی هشدارها، عمل clone شروع شده و تمامی اطلاعات دیسک مبدا روی دیسک مقصد بدون هیچ رابط کاربری جایگزین میشوند.
Clonezilla یک گزارش گرافیکی از تمامی اطلاعاتی که از یک پارتیشن روی دیسک مبدا به دیسک مقصد منتقل کرده را نمایش خواهد داد. این گزارش شامل زمان و سرعت انتقال دیتا نیز میباشد.
14 - بعد از اتمام عمل clone گیری ، یک گزارش جدید روی صفحه شما نمایش داده خواهد شد و از شما سوال خواهد کرد که آیا باز هم میخواهید از Clonezilla استفاده نمایید یا میخواهید از برنامه خارج شوید؟
حالا کلید Enter را فشار دهید تا وارد wizard جدید شده و از آنجا گزینه poweroff را برای خاموش کردن ماشین خود انتخاب نمایید.
عمل clone گیری دیسک تمام شده و شما میتوانید بعد از جدا کردن دیسک قدیمی از ماشین، از دیسک جدید بجای دیسک قدیمی استفاده نمایید.
اگر هارد قدیمی شما هنوز هم سالم هست میتوانید آن را در جای امنی نگه دارید و از آن به عنوان backup در آینده در موارد مشابه استفاده نمایید.
بعضی مواقع سلسله مراتب فایل سیستم در centos روی چندین دیسک پخش میشود (مثلا / و /boot و /home) بنابراین اطمینان حاصل کنید که هر دیسک در این سلسه مراتب از فایل سیستم نیز به صورت مجزا کپی شده باشد تا در مواقعی که هر دیسک با مشکل مواجه شد نیز بک آپ جداگانه از آن دیسک داشته باشید.
با استفاده از Clonezilla شما نه تنها قادر خواهید بود که یک فول بک آپ از blockهای دیتای device خود بصورت مستقیم به درایو دیگر ارسال کنید (که به clone گرفتن دیسک نیز معروف میباشد) بلکه قادر خواهید بود بصورت ریموت (با استفاده از SSH، و دیتای به اشتراک گذاشته شده با Samba و NFS) و یا بصورت local ، از یک دیسک یا یک پارتیشن خاص backup تهیه کرده و به صورت image های رمز شده روی یک storage مرکزی backup که میتواند NAS یا حتی یک هارد دیسک external و یا سایر ابزارهای USB باشد، ذخیره نمایید.
در موارد معیوب شدن درایو (drive failure) سیستم میتوانید فایل backup که بصورت image میباشد را روی device سالم که به سیستم متصل نموده اید restore نمایید باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که حداقل فضای مورد نیاز در دیسک جدید باید حداقل برابر فضای دیسک خراب شده داشته باشد.
به عبارت ساده تر اگر یک هارد دیسک با 120 گیگ را clone نموده اید که دارای 80 گیگ فضای خالی میباشد، این image را نمیتوانید روی یک هارد 80 گیگ restore نمایید. هارد جدید که قرار هست روی آن backupتانرا restore نمایید یا اطلاعات دیسک خراب شده را روی آن clone کنید باید حاوی حداقل فضایی برابر فضای دیسک قبلی باشد (در مثال ما 120 گیگ)
در این آموزش به شما نشان خواهیم داد که چگونه میتوانید یک block device را که معمولا یک هارد دیسک روی CentOS 7 (یا دیگر توزیع های لینوکس مثل RHEL، Fedora، Debian، Ubuntu و ... ) میباشد را clone بگیرید.
برای clone گرفتن از دیسک مقصد شما باید یک دیسک جدید (با حداقل فضایی برابر با فضای دیسک مبدا) را بصورت فیزیکی به ماشین خود اضافه کنید:
همچنین توصیه میشود مقالات زیر را مطالعه کنید :
نحوه Backup/Clone گرفتن از سیستم های Linux با استفاده از ابزار Mondo Rescue Disaster Recovery
نحوه Clone کردن یک پارتیشن یا هارد دیسک در لینوکس
موارد مورد نیاز :
فایل ISO ی Clonezilla - که میتوانید از لینک زیر دانلود نمایید.
کد:
http://iij.dl.osdn.jp/clonezilla/66768/clonezilla-live-2.5.0-5-amd64.zip
هارد داریو جدید - که باید به ماشین متصل شده و کار نماید (برای دریافت اطلاعات در مورد دیسک به BIOS مراجعه نمایید)
نحوه backup گرفتن یا clone کردن دیسک CentOS 7 با استفاده از Clonezilla
1 - بعد از دانلود فایل ایزوی Clonezilla و ریختن آن داخل CD، CD قابل boot، را داخل درایو CD سیستم خود قرار داده و سیستم خود را reboot نمایید و در تنظیمات BIOS (برای وارد شدن به تنظیمات BIOS کلید مناسب که معمولا یکی از کلیدهای F11، F12، F2، DEL یا ... میباشد را هنگام reboot کردن سیستم فشار دهید) درایو CD را بعنوان درایو boot تنظیم نمایید تا سیستم با CD بوت شود.
2 - صفحه اول Clonezilla باید برای شما نمایش داده شود. اولین گزینه یعنی Clonezilla live را انتخاب نموده و برای ادامه مراحل کلید Enter را فشار دهید.
3 - بعد از اینکه سیستم components های لازم را روی RAM ماشین شما load کرد، یک صفحه جدید باید برای شما باز شود که از شما میخواهد زبان موردنظر خود را انتخاب نمایید.
از کلیدهای مکان نما برای بالا و پایین رفتن در منوی زبان استفاده نموده و از کلید Enter برای انتخاب زبان خود و رفتن به مرحله بعدی استفاده نمایید.
4 - در صفحه بعدی آپشنی برای کانفیگ Keyboard خود خواهید دید. در این صفحه گزینه Don’t touch keymap را انتخاب و Enter را فشار دهید تا وارد مرحله بعدی شوید.
5 - در صفحه بعدی گزینه Start Clonezilla را جهت ورود به منوی کنسول Clonezilla انتخاب نمایید.
6 - چون ما در این آموزش به clone کردن دیسک local میپردازیم، پس گزینه دوم یعنی گزینه device-device را انتخاب نمایید و کلید Enter را برای ادامه مراحل فشار دهید.
همچنین اطمینان حاصل نمایید که دیسک جدید به صورت فیزیکی به ماشین شما متصل شده و توسط ماشین شما شناسایی (detect) شده باشد.
7 - در صفحه بعد گزینه Beginner را انتخاب نموده و کلید Enter را برای ورود به مراحل بعدی فشار دهید. اگر هارد جدید از هارد قبلی بزرگ تر میباشد میتوانید Expert Mode را انتخاب و آپشن های -k1 و -r را انتخاب نموده و مطمئن شوید که پارتیشن ها بدرستی ایجاد شده و filesystem بصورت اتوماتیک resize شود.
توصیه میکنیم از آپشن های expert mode با دقت و احتیاط بیشتر استفاده نمایید.
8 - در منوی بعدی آپشن disk_to_local_disk را انتخاب نموده و کلید Enter را فشار دهید تا وارد مراحل بعدی شوید. این گزینه ما را مطمئن خواهد کرد که کل محتوای دیسک (یعنی MBR، جدول پارتیشن و اطلاعات دیسک) با همان اندازه دیسک مبدا روی دیسک جدید clone خواهد شد.
9 - در صفحه بعدی باید دیسک مبدا را که قرار است از آن clone تهیه شود را انتخاب نمایید. به نام دیسک ها در این صفحه دقت نمایید. در لینوکس نام دیسک ها میتواند بصورت sda، sdb و یا ... باشد. که sda به معنی دیسک اول و sdb به معنی دیسک دوم میباشد.
اگر نام دیسک مبدا را نمیدانید یا مطمین نیستید، میتوانید بصورت فیزیکی به بررسی نام دیسک و شماره سریال آن بپردازید. روی مادربرد پورت کابل SATA را چک نمایید و یا به صفحه BIOS برای دریافت اطلاعات در مورد دیسک خود مراجعه نمایید.
در این آموزش ما از دیسک های مجازی Vmware استفاده میکنیم و sda دیسک مبدا میباشد که قرار است clone شود. بعد از اینکه توانستید درایو مبدا را پیدا کنید کلید Enter را فشار دهید تا وارد صفحه بعد شوید.
10 – سپس Disk دوم (که بعنوان دیسک مقصد برای clone گیری مورد استفاده قرار گیرد) را انتخاب نموده و با فشار دادن کلید Enter وارد مرحله بعد شوید. در انتخاب دیسک دقت زیادی داشته باشد چون clone کردن باعث پاک کردن کل اطلاعات دیسک (MBR، جدول پارتیشن، دیتای روی دیسک و حتی Bootloader) مبدا میشود.
11- اگر مطمین هستید که فایل سیستم مبدا مشکلی ندارد میتوانید گزینه Skip checking/reparing source file system را انتخاب نموده و کلید Enter را برای ادامه مراحل فشار دهید.
سپس دستور برای clone گرفتن روی صفحه شما نمایش داده خواهد شد و منتظر فشار داده شدن کلید Enter توسط شما خواهد بود تا مراحل کار ادامه یابد.
12- قبل از شروع عمل clone گرفتن Disk این برنامه گزارشاتی مرتبط با فعالیت های خود را نمایش داده و دو پیام هشدار را نمایش خواهد داد.
برای موافقت با پیام های هشدار دو بار کلید y را فشار داده و برای clone گیری boot loader روی دیسک جدید برای سومین بار کلید y را فشار دهید.
13 - بعد از پذیرفتن تمامی هشدارها، عمل clone شروع شده و تمامی اطلاعات دیسک مبدا روی دیسک مقصد بدون هیچ رابط کاربری جایگزین میشوند.
Clonezilla یک گزارش گرافیکی از تمامی اطلاعاتی که از یک پارتیشن روی دیسک مبدا به دیسک مقصد منتقل کرده را نمایش خواهد داد. این گزارش شامل زمان و سرعت انتقال دیتا نیز میباشد.
14 - بعد از اتمام عمل clone گیری ، یک گزارش جدید روی صفحه شما نمایش داده خواهد شد و از شما سوال خواهد کرد که آیا باز هم میخواهید از Clonezilla استفاده نمایید یا میخواهید از برنامه خارج شوید؟
حالا کلید Enter را فشار دهید تا وارد wizard جدید شده و از آنجا گزینه poweroff را برای خاموش کردن ماشین خود انتخاب نمایید.
عمل clone گیری دیسک تمام شده و شما میتوانید بعد از جدا کردن دیسک قدیمی از ماشین، از دیسک جدید بجای دیسک قدیمی استفاده نمایید.
اگر هارد قدیمی شما هنوز هم سالم هست میتوانید آن را در جای امنی نگه دارید و از آن به عنوان backup در آینده در موارد مشابه استفاده نمایید.
بعضی مواقع سلسله مراتب فایل سیستم در centos روی چندین دیسک پخش میشود (مثلا / و /boot و /home) بنابراین اطمینان حاصل کنید که هر دیسک در این سلسه مراتب از فایل سیستم نیز به صورت مجزا کپی شده باشد تا در مواقعی که هر دیسک با مشکل مواجه شد نیز بک آپ جداگانه از آن دیسک داشته باشید.
فایل های پیوست شده
کامنت