به ارتباط بین کامپیوترها شبکه گفته میشود که در ابتدایی ترین حالت میتواند دو کامپیوتر به یکدیگر متصل شود شاید این سوال پیش بیاید که با قدرت امروزی کامپیوتر های شخصی ما چرا از شبکه استفاده می کنیم ؟ جواب این سوال افزایش بهروری و کاهش هزینه ها است.
شبکه های کامپیوتری به وسیله راه های زیر ما را به این اهداف میرسانند:
۱) اشتراک اطلاعات و داده ها ( به طور مثال حساب مربوط به امور مشتریان بانک)
۲) اشتراک سخت افزار و نرم افزارها(مثل اشتراک چاپگر یا برنامه واژه پرداز)
۳) مدیریت و پشتیبانی مرکزی ( نظارت مستقیم و مرکزی برروی داده ها و کارکنان)
شبکه ها میتوانند کارهایی از قبیل انتقال دادن پیام ، عکس وغیره را انجام دهند ولی بیشترین کاربرد اشتراک اطلاعات و به روزرسانی داده ها در شبکه کامپیوتری می باشد. البته مسئله ایمنی در شبکه ها با اهمیت است به طور مثال اگر قرار بود اطلاعات و داده ها از طریق دیسکت منتقل شوند امکان دزدیده شدن،خراب شدن و یا گم شدن بود، در ضمن در شبکه های پیچده و بزرگ مثل شبکه بانکها چه قدر طول میکشید تا این دیسکت از آن سوی کشور به سوی دیگری برده شود.
حال که به اهمیت وجود شبکه های کامپیوتری پی بردیم انواع شبکه ها را از لحاظ وسعت ، شکل و کاربرد بررسی میکنیم.
● دو نوع اصلی شبکه ها: LAN و WAN
شبکه ها کامپیوتر را از لحاظ اندازه و عملکرد به دو گروه اصلی تقسیم میکنند.
گروه اول:(LAN (local area network به شبکه های محلی اطلاق میشوند که به حوزه جغرافیایی مثل ساختمان ، شهر و غیره محدود میشوند. گروه
دوم:(WAN (wide area network
به منطقه جغرافیایی محدود نمیشود در این گروه از شبکه ها کامپیوترها و قطعات از نقاط مختلف دنیا به یکدیگر متصل میشوند حتی این شبکه ها میتوانند ازچندین LAN تشکیل شده باشند مانند وب که یک نوع شبکه نامحدود را تشکیل می دهد .
▪ شبکه WAN
▪ شبکه LAN
تقسیم بندی های دیگر نیز وجود دارد که مهم ترین آنها می توان به شبکه های شهری یا MAN اشاره کرد:
Local Area Network -LAN
Wide Area Network -WAN
Metropolitan Area Network-MAN
Storage Area Network -SAN
System Area Network -SAN
Server Area Network -SAN
Small Area Network-SAN
Personal Area Network-PAN
Desk Area Network-DAN
Controller Area Network -CAN
Cluster Area Network -CAN
● شکل و ساختار شبکه
شبکه ها عموما از قسمت هایی تشکیل شده اند که وظایف مخصوصی را انجام می دهند.
Servers:کامپیوترهایی که اشتراک منابع (shared resources) را برای کاربران فراهم میسازند و به ارائه خدمات می پردازند.
Clients:کامپیوترهایی که از منابعی که Server آماده ساخته استفاده می کنند .
Media:سیم هایی هستند که مسئولیت ارتباط فیزیکی شبکه ها را بر عهده دارند.
Shared data فایل هایی که توسطServer: در کل شبکه به اشتراک گذاشته می شوند.
Shared printers and other peripheral:به منابع اضافی مانند پرینتر یا هر وسیله جانبی دیگر که توسط Server فراهم می شود.
Resources:هر سرویس یا وسیله ای مثل فایل ، پرینتر و.... که برای اعضای شبکه قابل دسترس باشد .
شبکه ها از لحاظ نوع نرم افزاری و کار به ۲ گروه عمده تقسیم میشوند
Peer-to-peer networks▪
Server-based networks▪
Peer-to-peer networks▪
Server-based networks▪
این نوع تقسیم بندی فقط از لحاظ نرم افزاری مورد بررسی قرار میگرد و هیچ گونه ارتباطی به حالت فیزیکی ندارد به همین دلیل تشخیص آن فقط با دیدن نوع ارتباط کامپیوتر ها مشخص میشود و نمیتوان با دیدن اجزای ظاهری یک شبکه نوع آن را مشخص کرد. تفاوت میان این دو نوع شبکه بسیار مهم میباشد زیرا هر کدام دارای قابلیت هایی مخصوص به خود میباشند که به معرفی اجمالی بعضی از قابلیت ها می پردازیم.
Peer-to-Peer Network
در شبکه های Peer-to-Peer هیچ گونه سرور اختصاصی و سلسله مراتبی وجود ندارد در نتیجه تمام کامپیوترها از لحاظ دسترسی به اطلاعات با هم مساوی می باشند هر کامپیوتر هم وظیفه Client و هم وظیفه Server را با هم به عهده دارد . نام دیگر این شبکه "workgroup" میباشد.
این نوع شبکه برای شبکه هایی مناسب است که کوچک و کمتر از ۱۰ کامپیوتر باشند. درست کردن این نوع شبکه آسان و ارزانتر از شبکه های Server-based میباشند البته این نوع شبکه ها ایمنی بالایی ندارند به دلیل نداشتن مدیریت مرکزی و این شبکه ها اکثرا برای محیط هایی که تعداد کامپیوتر ها محدود میباشد مناسب است .
Server-based Network
این نوع بیشتر برای شبکه هایی با تعداد کامپیوتر بالای ۱۰ تا استفاده می شوند، در این شبکه معمولا حداقل یک کامپیوتر قوی وجود دارد که خاصیت فقط سروری دارند و اصلا عمل Client را انجام نمیدهند و فقط مسئولیت فراهم کردن احتیاجاتClient ها و حفظ امنیت شبکه ها را به عهده دارند. البته در شبکه هایی که ترافیک بالایی دارند بیشتر از یک سرور استفاده میکنند و به هر سرور وظیفه ای خاص (Specialized Servers ) میدهند به طور مثال File and Print Servers که فقط مسئول مدیریت پرینتر و فایل ها میباشد یا Mail Servers ،Fax Servers و .....
Specialized servers
در این نوع شبکه ها مدیریت مرکزی وجود دارد به همین دلیل مدیر شبکه میتواند بر تمام منابعی که share شده اند نظارت کند همینطور عمل (Backup عملی کپی برداری از اطلاعات برای بازیابی اطلاعات) به راحتی انجام میشود. زیرا تمام اطلاعات در یک جا جمع شده اند برخلاف peer-to-peer که اطلاعات در کامپیوتر های مختلف تقسیم شده اند.این نوع شبکه باز هم به علت وجود یک مدیریت مرکزی از لحاظ امنیتی بسیار قوی تر ازPee-to-Peer میباشد و می توانند چندین کاربر داشته باشند.
شبکه های کامپیوتری به وسیله راه های زیر ما را به این اهداف میرسانند:
۱) اشتراک اطلاعات و داده ها ( به طور مثال حساب مربوط به امور مشتریان بانک)
۲) اشتراک سخت افزار و نرم افزارها(مثل اشتراک چاپگر یا برنامه واژه پرداز)
۳) مدیریت و پشتیبانی مرکزی ( نظارت مستقیم و مرکزی برروی داده ها و کارکنان)
شبکه ها میتوانند کارهایی از قبیل انتقال دادن پیام ، عکس وغیره را انجام دهند ولی بیشترین کاربرد اشتراک اطلاعات و به روزرسانی داده ها در شبکه کامپیوتری می باشد. البته مسئله ایمنی در شبکه ها با اهمیت است به طور مثال اگر قرار بود اطلاعات و داده ها از طریق دیسکت منتقل شوند امکان دزدیده شدن،خراب شدن و یا گم شدن بود، در ضمن در شبکه های پیچده و بزرگ مثل شبکه بانکها چه قدر طول میکشید تا این دیسکت از آن سوی کشور به سوی دیگری برده شود.
حال که به اهمیت وجود شبکه های کامپیوتری پی بردیم انواع شبکه ها را از لحاظ وسعت ، شکل و کاربرد بررسی میکنیم.
● دو نوع اصلی شبکه ها: LAN و WAN
شبکه ها کامپیوتر را از لحاظ اندازه و عملکرد به دو گروه اصلی تقسیم میکنند.
گروه اول:(LAN (local area network به شبکه های محلی اطلاق میشوند که به حوزه جغرافیایی مثل ساختمان ، شهر و غیره محدود میشوند. گروه
دوم:(WAN (wide area network
به منطقه جغرافیایی محدود نمیشود در این گروه از شبکه ها کامپیوترها و قطعات از نقاط مختلف دنیا به یکدیگر متصل میشوند حتی این شبکه ها میتوانند ازچندین LAN تشکیل شده باشند مانند وب که یک نوع شبکه نامحدود را تشکیل می دهد .
▪ شبکه WAN
▪ شبکه LAN
تقسیم بندی های دیگر نیز وجود دارد که مهم ترین آنها می توان به شبکه های شهری یا MAN اشاره کرد:
Local Area Network -LAN
Wide Area Network -WAN
Metropolitan Area Network-MAN
Storage Area Network -SAN
System Area Network -SAN
Server Area Network -SAN
Small Area Network-SAN
Personal Area Network-PAN
Desk Area Network-DAN
Controller Area Network -CAN
Cluster Area Network -CAN
● شکل و ساختار شبکه
شبکه ها عموما از قسمت هایی تشکیل شده اند که وظایف مخصوصی را انجام می دهند.
Servers:کامپیوترهایی که اشتراک منابع (shared resources) را برای کاربران فراهم میسازند و به ارائه خدمات می پردازند.
Clients:کامپیوترهایی که از منابعی که Server آماده ساخته استفاده می کنند .
Media:سیم هایی هستند که مسئولیت ارتباط فیزیکی شبکه ها را بر عهده دارند.
Shared data فایل هایی که توسطServer: در کل شبکه به اشتراک گذاشته می شوند.
Shared printers and other peripheral:به منابع اضافی مانند پرینتر یا هر وسیله جانبی دیگر که توسط Server فراهم می شود.
Resources:هر سرویس یا وسیله ای مثل فایل ، پرینتر و.... که برای اعضای شبکه قابل دسترس باشد .
شبکه ها از لحاظ نوع نرم افزاری و کار به ۲ گروه عمده تقسیم میشوند
Peer-to-peer networks▪
Server-based networks▪
Peer-to-peer networks▪
Server-based networks▪
این نوع تقسیم بندی فقط از لحاظ نرم افزاری مورد بررسی قرار میگرد و هیچ گونه ارتباطی به حالت فیزیکی ندارد به همین دلیل تشخیص آن فقط با دیدن نوع ارتباط کامپیوتر ها مشخص میشود و نمیتوان با دیدن اجزای ظاهری یک شبکه نوع آن را مشخص کرد. تفاوت میان این دو نوع شبکه بسیار مهم میباشد زیرا هر کدام دارای قابلیت هایی مخصوص به خود میباشند که به معرفی اجمالی بعضی از قابلیت ها می پردازیم.
Peer-to-Peer Network
در شبکه های Peer-to-Peer هیچ گونه سرور اختصاصی و سلسله مراتبی وجود ندارد در نتیجه تمام کامپیوترها از لحاظ دسترسی به اطلاعات با هم مساوی می باشند هر کامپیوتر هم وظیفه Client و هم وظیفه Server را با هم به عهده دارد . نام دیگر این شبکه "workgroup" میباشد.
این نوع شبکه برای شبکه هایی مناسب است که کوچک و کمتر از ۱۰ کامپیوتر باشند. درست کردن این نوع شبکه آسان و ارزانتر از شبکه های Server-based میباشند البته این نوع شبکه ها ایمنی بالایی ندارند به دلیل نداشتن مدیریت مرکزی و این شبکه ها اکثرا برای محیط هایی که تعداد کامپیوتر ها محدود میباشد مناسب است .
Server-based Network
این نوع بیشتر برای شبکه هایی با تعداد کامپیوتر بالای ۱۰ تا استفاده می شوند، در این شبکه معمولا حداقل یک کامپیوتر قوی وجود دارد که خاصیت فقط سروری دارند و اصلا عمل Client را انجام نمیدهند و فقط مسئولیت فراهم کردن احتیاجاتClient ها و حفظ امنیت شبکه ها را به عهده دارند. البته در شبکه هایی که ترافیک بالایی دارند بیشتر از یک سرور استفاده میکنند و به هر سرور وظیفه ای خاص (Specialized Servers ) میدهند به طور مثال File and Print Servers که فقط مسئول مدیریت پرینتر و فایل ها میباشد یا Mail Servers ،Fax Servers و .....
Specialized servers
در این نوع شبکه ها مدیریت مرکزی وجود دارد به همین دلیل مدیر شبکه میتواند بر تمام منابعی که share شده اند نظارت کند همینطور عمل (Backup عملی کپی برداری از اطلاعات برای بازیابی اطلاعات) به راحتی انجام میشود. زیرا تمام اطلاعات در یک جا جمع شده اند برخلاف peer-to-peer که اطلاعات در کامپیوتر های مختلف تقسیم شده اند.این نوع شبکه باز هم به علت وجود یک مدیریت مرکزی از لحاظ امنیتی بسیار قوی تر ازPee-to-Peer میباشد و می توانند چندین کاربر داشته باشند.
کامنت