GParted یک ابزار گرافیکی قدرتمند برای مدیریت disk ها (افزایش، کاهش و تغییر سایز پارتیشن ها، حذف پارتیشن ها، فرمت کردن پارتیشن ها) در لینوکس میباشد. شما تقریباً می توانید هر نوع پارتیشن بندی و مدیریت دیسک را با GParted انجام دهید. این ابزار دارای یک اینترفیس کاربری ساده میباشد و شما میتوانید به سادگی از آن استفاده کنید. در این مقاله ما نحوه ایجاد پارتیشن های مورد نیاز برای نصب انواع توزیع لینوکس (Ubuntu, Mint, Debian, CentOS, Fedora, Redhad) را به شما شرح خواهیم داد.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
معرفی ابزارهای مختلف پارتیشن بندی در لینوکس
پارتیشن بندی هارد در لینوکس با Fdisk
آموزش کامل پارتیشن بندی هارد دیسک با LVM (در 6 بخش آموزشی)
نحوه نصب GParted در لینوکس :
نرم افزار GParted به صورت پیش فرض روی اکثر توزیع های لینوکسی نصب نیست. نصب این ابزار بسیار ساده و راحت میباشد. بنابر توزیع لینوکسی خود همانند زیر نرم افزار GParted را نصب کنید.
نکته : در این آموزش سیستم عامل ما اوبونتو میباشد ولی شما میتوانید همین مراحل را در دیگر توزیع ها هم پیاده سازی کنید.
نصب GParted در توزیع های Debian, Ubuntu و Mint
نکته : در اوبونتو شما میتوانید با استفاده از Ubuntu Software Center نرم افزار GParted را به صورت گرافیکی نصب کنید.
نحوه نصب GParted در توزیع های CentOS یا RHEL
در CentOS شما در ابتدا میبایست ریپازیتوری EPEL را با دستور زیر نصب کنید.
بعد از اتمام نصب، شما میتوانید GParted را از طریق Application Menu در اوبونتو، همانند تصویر زیر باز کنید.
GParted برای اجرا شدن نیاز به دسترسی root دارد. برای دادن این دسترسی به GParted پسورد کاربر root خود را وارد کنید و سپس روی Authenticate کلیک کنید.
نحوه انتخاب Disk در GParted
اولین کار انتخاب هارد دیسک مورد نظرمان برای پارتیشن بندی در GParted میباشد. برای این کار، روی منوی کشویی در سمت راست بالا، کلیک کنید.
سپس، هارد دیسکی که میخواهید با آن کار کنید را انتخاب کنید. همانطور که مشاهده میکنید، من هارد دیسک 698 GB را انتخاب کرده ام.
نکته : در صورتی که هارد دیسک شما از قبل پارتیشن شده بود میتوانید روی پارتیشن مورد نظر راست کلیک کنید و سپس Delete را انتخاب کرده و روی دکمه Applay کلیک کنید که پارتیشن شما به طور کامل حذف شود و یک هارد خام برای ایجاد پارتیشن های لینوکسی داشته باشید. البته در جلوتر به صورت کامل نحوه حذف پارتیشن در GParted را به صورت کامل توضیح داده ایم. (در انجام این مرحله احتیاط کنید که هارد دیسک دیگری را فرمت نکنید).
نحوه ایجاد یک Partition Table جدید در GParted
برای ایجاد یک پارتیشن تیبل جدید با استفاده از GParted، همانند تصویر زیر بر روی Device > Create Partition Table… کلیک کنید.
در اینجا شما میتوانید نوع پارتیشن تیبل دلخواه خود را انتخاب کنید. معروف ترین نوع پارتیشن تیبل msdos و gpt هست. به صورت پیش فرض msdos انتخاب شده است اما شما میتوانید از طریق لیست کشویی آن را تغییر دهید.
همانطور که مشاهده میکنید، در اینجا تعداد زیادی از انواع پارتیشن تیبل برای انتخاب کردن وجود دارد.
بعد از انتخاب پارتیشن تیبل مورد نظرتان، بر روی Apply کلیک کنید.
هم اکنون پارتیشن تیبل ما برای پارتیشن بندی آماده شده است.
نحوه ایجاد Partition های جدید در GParted
اکنون برای ایجاد یک پارتیشن جدید با GParted، بر روی فضای خالی کلیک راست کرده و گزینه New را انتخاب کنید.
در پنجره جدیدی که نمایان میشود، شما میتوانید با چپ و راست بردن اسلایدر، سایز پارتیشن خود را تغییر دهید. شما همچنین میتوانید در بخش New size (MiB) سایز پارتیشن جدید خود را به صورت مستقیم وارد کنید.
نکته : در اینجا شما سایز دلخواه برای پارتیشن تان را وارد کنید.
شما همچنین میتوانید از بخش File system نوع فایل سیستم را برای پارتیشن جدیدتان از لیست کشویی انتخاب کنید. به صورت پیش فرض این بخش روی ext4 تنظیم شده است. همانطور که مشاهده میکنید GParted فایل سیستم های زیادی را پشتیبانی میکند.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
معرفی فایل سیستم های لینوکسی (EXT4, EXT3 و EXT2)
همچنین شما میتوانید نام پارتیشن و لیبل خود را در بخش های Partition name و Label وارد کنید. اینها برای شناسایی آسانتر پارتیشن و موارد دیگری استفاده می شوند. این بخش کاملا اختیاری میباشد و شما میتوانید این بخش ها را خالی بگذارید.
بر روی دکمه Add کلیک کنید. همانطور که مشاهده میکنید یک پارتیشن ایجاد شده است، اما تغییرات به صورت دائمی ذخیره نشده است.
ابتدا بر روی آیکون تیک که در تصویر نمایش داده شده است کلیک کرده، سپس دکمه Apply را کلیک کنید.
پارتیشن جدید در حال فرمت شدن میباشد.
در صورتی که عملیات فرمت با موفقیت انجام شود پیغام "All operations successfully completed" را به شما نمایش میدهد. بر روی دکمه Close کلیک کنید.
همانطور که مشاهده میکنید پارتیشن جدیدمان ایجاد شد.
نحوه ایجاد پارتیشن Swap در GParted
ما مراحل بالا را برای ایجاد پارتیشن root طی کردیم. اکنون میبایست پارتیشن Swap خود را ایجاد کنیم. طبق مراحلی که در بالا انجام دادیم روی فضای خالی کلیک راست کنید، سپس گزینه New را انتخاب کنید و از پنجره جدیدی که باز میشود، سایز پارتیشن Swap (در این آموزش من 4GB فضا را به Swap اختصاص داده ام، شما میتوانید سایز دلخواه خود را وارد کنید) و همچنین نوع فایل سیستم را از لیست کشویی linux-swap انتخاب کنید و بر روی دکمه Add کلیک کنید. سپس برای اعمال تغییرات به صورت دائمی بر روی آیکون تیک کلیک کنید.
نکته : وقتی در بخش New size (MiB) شما سایز دلخواه خود را وارد میکنید، بعد از آن هر چقدر که فضای خالی باقی مانده باشد در بخش Free space following (MiB) نمایش داده میشود. این فضا خالی، فضایی است که در انتهای هارد ایجاد میشود. با توجه به اینکه فضای Swap خیلی استفاده نمیشود، پیشنهاد میشود پارتیشن Swap خود را به انتهای هارد منتقل کنید. برای این کار سایز فضای باقی مانده که در بخش Free space following (MiB) نمایش داده شده را به بخش Free space preceding (MiB) انتقال دهید که فضای Swap شما به انتهای هارد منتقل شود و فضای خالی در وسط (مابین پارتیشن اول و پارتیشن swap) قرار گیرد.
خب تا اینجای کار ما یک پارتیشن برای سیستم عامل و یک پارتیشن هم برای swap ایجاد کردیم. برای نصب لینوکس این دو پارتیشن کفایت میکند و شما میتوانید سیستم عامل لینوکس را در پارتیشن اول تان نصب کنید ولی اگر میخواهید سرورتان را کمی حرفه ای تر پارتیشن بندی کنید و پارتیشن های دیگری مانند home, boot, var و غیره ایجاد کنید، میتوانید همان مرحله اول را برای ایجاد دیگر پارتیشن ها انجام دهید.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
ساختار دایرکتوری های مهم در لینوکس
نحوه تغییر سایز پارتیشن ها با GParted
در اینجا ما دو پارتیشن داریم که به دلخواه میتوانیم سایز آنها را کم یا زیاد کنیم. برای افزایش سایز یک پارتیشن شما باید فضای خالی کافی بعد از آن پارتیشن داشته باشید. برای تغییر سایز یک پارتیشن، بر روی آن کلیک راست کنید و بر روی گزینه Resize/Move کلیک کنید.
در پنجره باز شده شما میتوانید در بخش New size (MiB) سایز مد نظر خود را که نیاز هست به پارتیشن تان اضافه شود وارد کنید. شما همچنین میتوانید از بخش اسلایدر با چپ راست کشیدن آن سایز دلخواه را به پارتیشن خود اضافه کنید. بعد از اتمام کار بر روی دکمه Resize/Move کلیک کنید.
اگر همه موارد صحیح می باشد، بر روی آیکون تیک کلیک کرده سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید که تغییرات اعمال شود.
اگر همه کارها به خوبی پیش برود همانند مراحل بالا پیغام All operations successfully completed برای شما نمایش داده میشود. بر روی دکمه Close کلیک کنید. همانطور که مشاهده میکنید سایز پارتیشن ما تغییر کرد.
نحوه حذف پارتیشن ها با استفاده از GParted
من برای نمونه با استفاده از GParted یک پارتیشن جدید دیگر (sdc3) ایجاد کردم. برای حذف یک پارتیشن، بر روی آن کلیک راست کرده و گزینه Delete را کلیک کنید.
برای ذخیره تغییرات به صورت دائمی همانند مراحل بالا بر روی آیکون تیک کلیک کرده، سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید و بعد از آن بر روی دکمه Close کلیک کنید.
نحوه Format کردن یک Partition با استفاده از GParted
برای فرمت کردن یک پارتیشن با استفاده از GParted، بر روی آن کلیک راست کنید سپس گزینه Format to را انتخاب کرده و بعد از آن نوع فایل سیستمی که قصد دارید پارتیشن تان به آن فرمت شود را انتخاب کنید.
برای ذخیره تغییرات به صورت دائمی همانند مراحل بالا بر روی آیکون تیک کلیک کرده، سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید و بعد از آن بر روی دکمه Close کلیک کنید.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
نحوه بازیابی فایل های حذف شده در Linux
نحوه پیدا کردن بدسکتور (Bad Sector / Bad Block ها) در هارد دیسک لینوکس
نحوه Defragment کردن هارد در لینوکس (تعمیر و Defrag پارتیشن ها و دایرکتوری ها)
دستور df در لینوکس برای نمایش فضای مصرفی دیسک به همراه 12 مثال عملی
دستور du در لینوکس برای پیدا کردن فضای مصرفی توسط فایل ها و دایرکتوری ها
خلاصه
در این مقاله ما نحوه پارتیشن کردن یک هارد دیسک برای سیستم عامل لینوکس (Ubuntu, Debian, Mint / CentOS, RHEL) را به همراه نحوه تغییر سایز پارتیشن ها، حذف پارتیشن ها و همچنین نحوه فرمت کردن آنها را شرح دادیم. شما میتوانید این روش پارتیشن بندی را برای دیگر سیستم عامل ها نیز به کار ببرید. ممنون که این مقاله را مطالعه کردید.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
معرفی ابزارهای مختلف پارتیشن بندی در لینوکس
پارتیشن بندی هارد در لینوکس با Fdisk
آموزش کامل پارتیشن بندی هارد دیسک با LVM (در 6 بخش آموزشی)
نحوه نصب GParted در لینوکس :
نرم افزار GParted به صورت پیش فرض روی اکثر توزیع های لینوکسی نصب نیست. نصب این ابزار بسیار ساده و راحت میباشد. بنابر توزیع لینوکسی خود همانند زیر نرم افزار GParted را نصب کنید.
نکته : در این آموزش سیستم عامل ما اوبونتو میباشد ولی شما میتوانید همین مراحل را در دیگر توزیع ها هم پیاده سازی کنید.
نصب GParted در توزیع های Debian, Ubuntu و Mint
کد PHP:
$ sudo apt update
$ sudo apt-get install gparted
نحوه نصب GParted در توزیع های CentOS یا RHEL
در CentOS شما در ابتدا میبایست ریپازیتوری EPEL را با دستور زیر نصب کنید.
کد PHP:
$ sudo yum install epel-release
$ sudo yum install gparted
بعد از اتمام نصب، شما میتوانید GParted را از طریق Application Menu در اوبونتو، همانند تصویر زیر باز کنید.
GParted برای اجرا شدن نیاز به دسترسی root دارد. برای دادن این دسترسی به GParted پسورد کاربر root خود را وارد کنید و سپس روی Authenticate کلیک کنید.
نحوه انتخاب Disk در GParted
اولین کار انتخاب هارد دیسک مورد نظرمان برای پارتیشن بندی در GParted میباشد. برای این کار، روی منوی کشویی در سمت راست بالا، کلیک کنید.
سپس، هارد دیسکی که میخواهید با آن کار کنید را انتخاب کنید. همانطور که مشاهده میکنید، من هارد دیسک 698 GB را انتخاب کرده ام.
نکته : در صورتی که هارد دیسک شما از قبل پارتیشن شده بود میتوانید روی پارتیشن مورد نظر راست کلیک کنید و سپس Delete را انتخاب کرده و روی دکمه Applay کلیک کنید که پارتیشن شما به طور کامل حذف شود و یک هارد خام برای ایجاد پارتیشن های لینوکسی داشته باشید. البته در جلوتر به صورت کامل نحوه حذف پارتیشن در GParted را به صورت کامل توضیح داده ایم. (در انجام این مرحله احتیاط کنید که هارد دیسک دیگری را فرمت نکنید).
نحوه ایجاد یک Partition Table جدید در GParted
برای ایجاد یک پارتیشن تیبل جدید با استفاده از GParted، همانند تصویر زیر بر روی Device > Create Partition Table… کلیک کنید.
در اینجا شما میتوانید نوع پارتیشن تیبل دلخواه خود را انتخاب کنید. معروف ترین نوع پارتیشن تیبل msdos و gpt هست. به صورت پیش فرض msdos انتخاب شده است اما شما میتوانید از طریق لیست کشویی آن را تغییر دهید.
همانطور که مشاهده میکنید، در اینجا تعداد زیادی از انواع پارتیشن تیبل برای انتخاب کردن وجود دارد.
بعد از انتخاب پارتیشن تیبل مورد نظرتان، بر روی Apply کلیک کنید.
هم اکنون پارتیشن تیبل ما برای پارتیشن بندی آماده شده است.
نحوه ایجاد Partition های جدید در GParted
اکنون برای ایجاد یک پارتیشن جدید با GParted، بر روی فضای خالی کلیک راست کرده و گزینه New را انتخاب کنید.
در پنجره جدیدی که نمایان میشود، شما میتوانید با چپ و راست بردن اسلایدر، سایز پارتیشن خود را تغییر دهید. شما همچنین میتوانید در بخش New size (MiB) سایز پارتیشن جدید خود را به صورت مستقیم وارد کنید.
نکته : در اینجا شما سایز دلخواه برای پارتیشن تان را وارد کنید.
شما همچنین میتوانید از بخش File system نوع فایل سیستم را برای پارتیشن جدیدتان از لیست کشویی انتخاب کنید. به صورت پیش فرض این بخش روی ext4 تنظیم شده است. همانطور که مشاهده میکنید GParted فایل سیستم های زیادی را پشتیبانی میکند.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
معرفی فایل سیستم های لینوکسی (EXT4, EXT3 و EXT2)
همچنین شما میتوانید نام پارتیشن و لیبل خود را در بخش های Partition name و Label وارد کنید. اینها برای شناسایی آسانتر پارتیشن و موارد دیگری استفاده می شوند. این بخش کاملا اختیاری میباشد و شما میتوانید این بخش ها را خالی بگذارید.
بر روی دکمه Add کلیک کنید. همانطور که مشاهده میکنید یک پارتیشن ایجاد شده است، اما تغییرات به صورت دائمی ذخیره نشده است.
ابتدا بر روی آیکون تیک که در تصویر نمایش داده شده است کلیک کرده، سپس دکمه Apply را کلیک کنید.
پارتیشن جدید در حال فرمت شدن میباشد.
در صورتی که عملیات فرمت با موفقیت انجام شود پیغام "All operations successfully completed" را به شما نمایش میدهد. بر روی دکمه Close کلیک کنید.
همانطور که مشاهده میکنید پارتیشن جدیدمان ایجاد شد.
نحوه ایجاد پارتیشن Swap در GParted
ما مراحل بالا را برای ایجاد پارتیشن root طی کردیم. اکنون میبایست پارتیشن Swap خود را ایجاد کنیم. طبق مراحلی که در بالا انجام دادیم روی فضای خالی کلیک راست کنید، سپس گزینه New را انتخاب کنید و از پنجره جدیدی که باز میشود، سایز پارتیشن Swap (در این آموزش من 4GB فضا را به Swap اختصاص داده ام، شما میتوانید سایز دلخواه خود را وارد کنید) و همچنین نوع فایل سیستم را از لیست کشویی linux-swap انتخاب کنید و بر روی دکمه Add کلیک کنید. سپس برای اعمال تغییرات به صورت دائمی بر روی آیکون تیک کلیک کنید.
نکته : وقتی در بخش New size (MiB) شما سایز دلخواه خود را وارد میکنید، بعد از آن هر چقدر که فضای خالی باقی مانده باشد در بخش Free space following (MiB) نمایش داده میشود. این فضا خالی، فضایی است که در انتهای هارد ایجاد میشود. با توجه به اینکه فضای Swap خیلی استفاده نمیشود، پیشنهاد میشود پارتیشن Swap خود را به انتهای هارد منتقل کنید. برای این کار سایز فضای باقی مانده که در بخش Free space following (MiB) نمایش داده شده را به بخش Free space preceding (MiB) انتقال دهید که فضای Swap شما به انتهای هارد منتقل شود و فضای خالی در وسط (مابین پارتیشن اول و پارتیشن swap) قرار گیرد.
خب تا اینجای کار ما یک پارتیشن برای سیستم عامل و یک پارتیشن هم برای swap ایجاد کردیم. برای نصب لینوکس این دو پارتیشن کفایت میکند و شما میتوانید سیستم عامل لینوکس را در پارتیشن اول تان نصب کنید ولی اگر میخواهید سرورتان را کمی حرفه ای تر پارتیشن بندی کنید و پارتیشن های دیگری مانند home, boot, var و غیره ایجاد کنید، میتوانید همان مرحله اول را برای ایجاد دیگر پارتیشن ها انجام دهید.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
ساختار دایرکتوری های مهم در لینوکس
نحوه تغییر سایز پارتیشن ها با GParted
در اینجا ما دو پارتیشن داریم که به دلخواه میتوانیم سایز آنها را کم یا زیاد کنیم. برای افزایش سایز یک پارتیشن شما باید فضای خالی کافی بعد از آن پارتیشن داشته باشید. برای تغییر سایز یک پارتیشن، بر روی آن کلیک راست کنید و بر روی گزینه Resize/Move کلیک کنید.
در پنجره باز شده شما میتوانید در بخش New size (MiB) سایز مد نظر خود را که نیاز هست به پارتیشن تان اضافه شود وارد کنید. شما همچنین میتوانید از بخش اسلایدر با چپ راست کشیدن آن سایز دلخواه را به پارتیشن خود اضافه کنید. بعد از اتمام کار بر روی دکمه Resize/Move کلیک کنید.
اگر همه موارد صحیح می باشد، بر روی آیکون تیک کلیک کرده سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید که تغییرات اعمال شود.
اگر همه کارها به خوبی پیش برود همانند مراحل بالا پیغام All operations successfully completed برای شما نمایش داده میشود. بر روی دکمه Close کلیک کنید. همانطور که مشاهده میکنید سایز پارتیشن ما تغییر کرد.
نحوه حذف پارتیشن ها با استفاده از GParted
من برای نمونه با استفاده از GParted یک پارتیشن جدید دیگر (sdc3) ایجاد کردم. برای حذف یک پارتیشن، بر روی آن کلیک راست کرده و گزینه Delete را کلیک کنید.
برای ذخیره تغییرات به صورت دائمی همانند مراحل بالا بر روی آیکون تیک کلیک کرده، سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید و بعد از آن بر روی دکمه Close کلیک کنید.
نحوه Format کردن یک Partition با استفاده از GParted
برای فرمت کردن یک پارتیشن با استفاده از GParted، بر روی آن کلیک راست کنید سپس گزینه Format to را انتخاب کرده و بعد از آن نوع فایل سیستمی که قصد دارید پارتیشن تان به آن فرمت شود را انتخاب کنید.
برای ذخیره تغییرات به صورت دائمی همانند مراحل بالا بر روی آیکون تیک کلیک کرده، سپس بر روی دکمه Applay کلیک کنید و بعد از آن بر روی دکمه Close کلیک کنید.
همچنین توصیه میشود مطالعه کنید :
نحوه بازیابی فایل های حذف شده در Linux
نحوه پیدا کردن بدسکتور (Bad Sector / Bad Block ها) در هارد دیسک لینوکس
نحوه Defragment کردن هارد در لینوکس (تعمیر و Defrag پارتیشن ها و دایرکتوری ها)
دستور df در لینوکس برای نمایش فضای مصرفی دیسک به همراه 12 مثال عملی
دستور du در لینوکس برای پیدا کردن فضای مصرفی توسط فایل ها و دایرکتوری ها
خلاصه
در این مقاله ما نحوه پارتیشن کردن یک هارد دیسک برای سیستم عامل لینوکس (Ubuntu, Debian, Mint / CentOS, RHEL) را به همراه نحوه تغییر سایز پارتیشن ها، حذف پارتیشن ها و همچنین نحوه فرمت کردن آنها را شرح دادیم. شما میتوانید این روش پارتیشن بندی را برای دیگر سیستم عامل ها نیز به کار ببرید. ممنون که این مقاله را مطالعه کردید.